W wydanej przez Kongregację ds. kultu Bożego i dyscypliny sakramentów Instrukcji „Redemptionis sacramentum” w 2004 r., rozdział VIII nosi nazwę: „Nadzwyczajne funkcje wiernych świeckich”. W artykule 146 czytamy: „Niczym nie można zastąpić kapłaństwa służebnego. Jeśli bowiem we wspólnocie brakuje kapłana, zostaje ona pozbawiona możliwości wypełnienia sakramentalnej funkcji Chrystusa – Głowy i Pasterza, co jest istotą życia wspólnoty kościelnej, jako że “szafarzem, który może sprawować w osobie Chrystusa sakrament Eucharystii, jest tylko kapłan ważnie wyświęcony” Artykuł 147 dodaje: „Kiedy jednak domaga się tego potrzeba Kościoła, niektóre funkcje liturgiczne, w przypadku braku wyświęconych szafarzy, mogą zgodnie z przepisami prawa wypełniać wierni świeccy. Wierni ci, wsparci łaską Pana, są wezwani i posłani w celu wypełniania pewnych, bardziej lub mniej ważnych, funkcji”.
Nazwa “szafarz Eucharystii” odnosi się w sposób właściwy jedynie do kapłana. Z racji święceń zwyczajnymi szafarzami Komunii świętej są: biskup, prezbiter i diakon, do nich więc należy w czasie sprawowania Mszy świętej udzielanie Komunii świętej wiernym świeckim. Oprócz jednak szafarzy zwyczajnych istnieje prawnie ustanowiony akolita, który z ustanowienia jest nadzwyczajnym szafarzem Komunii świętej również poza sprawowaniem Mszy. Ponadto, jeśli przemawiają za tym motywy prawdziwej konieczności, biskup diecezjalny zgodnie z przepisami prawa może do tej posługi wyznaczyć również innego wiernego świeckiego jako szafarza nadzwyczajnego albo jednorazowo (ad actum), albo na czas określony. Funkcja ta winna być pojmowana zgodnie z jej nazwą, która brzmi “nadzwyczajny szafarz Komunii świętej”.
Nadzwyczajny szafarz Komunii świętej może udzielać Komunii jedynie w przypadku braku kapłana lub diakona, albo kiedy kapłan napotyka trudności z powodu choroby lub podeszłego wieku lub innej ważnej przyczyny albo gdy jest tak wielka liczba wiernych przystępujących do Komunii, że sama celebracja Mszy zbytnio by się przeciągnęła.
Konferencja Episkopatu Polski uchwałą z dnia 2 maja 1990 dopuściła posługę szafarzy na terenie Polski. Uchwała precyzuje, iż biskupi diecezjalni mogą powoływać do posługi nadzwyczajnego szafarza Komunii świętej mężczyzn w wieku od 35 do 65 lat. Kandydaci powinni odznaczać się właściwym życiem moralnym i pobożnością, mieć wykształcenie minimum średnie i znać podstawowe prawdy teologiczne, zwłaszcza odnoszące się do Kościoła, Mszy świętej i Eucharystii. Posługa udzielana jest na rok, a potem przedłużana. Przed powołaniem i każdym przedłużeniem powołania kandydaci muszą odbyć co najmniej trzydniowe rekolekcje. Główne zadanie szafarzy polega na regularnym zanoszeniu Najświętszego Sakramentu chorym. Dzięki istnieniu szafarzy, wierni, którzy ze względu na chorobę lub podeszły wiek nie mogą chodzić do kościoła, mają możliwość przyjmowania Komunii w każdą niedzielę. Podczas posługi w kościele szafarz ubrany jest w albę i w takim stroju udziela Komunii. Zanosząc Komunię do domu osoby starszej, chorej lub do szpitala, ubrany jest w odświętny strój świecki.
Obecnie w diecezji płockiej posługuje 66 nadzwyczajnych szafarzy. W niedzielę 21 lutego na zakończenie corocznych rekolekcji wielkopostnych dla nadzwyczajnych szafarzy Komunii św., które odbyły się w Niepokalanowie, Biskup Płocki Piotr Libera udzielił posługi nadzwyczajnego szafarza Komunii św. sześciu nowym szafarzom. Oto imiona i nazwiska nowych nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. i parafie zamieszkania:
• Chraniuk Marek – Zatory, św. Małgorzaty
• Dobaczewski Krzysztof – Płock, św. Zygmunta
• Smyczyński Andrzej – Popowo, Narodzenia NMP
• Święcki Jacek – Płock, św. Benedykta
• Ziółkowski Andrzej – Gostynin, Miłosierdzia Bożego
• Żychowski Ryszard – Maków Maz., św. Brata Alberta
Wszystkim nowym szafarzom, a szczególnie naszemu ziomkowi – p. Andrzejowi Ziółkowskiemu – gratulujemy i życzymy wielu łask od Boga podczas spełniania tej zaszczytnej służby oraz gorliwości apostolskiej w jej wypełnianiu.